Blog

Forma wyrażenia zgody na otrzymywanie informacji handlowej

28 kwietnia 2015
Maciej Szermach
Blog, Prawo w Internecie

Forma wyrażenia zgody na otrzymywanie informacji handlowej

Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej, skierowanej do odbiorcy, będącego osobą fizyczną, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.

Informację handlową uważa się przy tym za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na jej otrzymywanie, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny. Przywołany przepis jest niezwykle istotny, gdyż określa warunki dla zgodnego z prawem przesyłania drogą elektroniczną różnego rodzaju materiałów promocyjnych czy newsletterów, co jest częstą praktyką, stosowaną przez przedsiębiorców.

Kluczową kwestią przy ocenie legalności tego typu działań jest, jak wynika z przywołanego przepisu, wyrażenie przez odbiorcę zgody na otrzymywanie danych informacji. Ustawa w art. 4 stanowi, że zgoda usługobiorcy ? po pierwsze ? nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści oraz ? po drugie ? może być odwołana w każdym czasie.

Co regulacje te oznaczają w praktyce? Otóż, przykładowo, w trakcie składania zamówienia w sklepie internetowym klienci proszeni są o wyrażenie zgody na postanowienia regulaminu danego sklepu. Dzieje się to przez zaznaczenie odpowiedniego pola wyboru (tzw. checkbox). Oprócz tego częstokroć przy tej okazji użytkownik ma możliwość zaznaczenia drugiego checkboxu, który dotyczy właśnie wyrażenia zgody na otrzymywanie w przyszłości newsletterów czy rabatów. Aby tak wyrażona zgoda spełniała wymogi prawne, należy tak skonstruować formularz zgody, aby bazował on na systemie opt in lub double opt in (wykorzystanie najpierw znajdującego się na stronie internetowej formularza zapisu, zaś następnie przesłanie na podany adres wiadomości z linkiem aktywującym). Użytkownik powinien zatem w sposób wyraźny i aktywny wyrazić zgodę na otrzymywanie informacji handlowych. Niewłaściwym jest zaś takie konstruowanie formularzy, gdzie przewiduje się dorozumianą zgodę ? checkboxy są domyślnie zaznaczone, a użytkownik, który informacji nie chce otrzymywać, musi je ?odznaczyć?.

Ponadto niedopuszczalna jest taka konstrukcja formularzy, w których np. akceptacja regulaminu danego serwisu i zgoda na przesyłanie informacji handlowych odnoszą się do jednego checkboxu (?Akceptuję warunki Regulaminu i wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych drogą elektroniczną??), tzn. jednocześnie z akceptacją regulaminu użytkownik wyraża zgodę na wysyłkę np. newsletterów. Użytkownik jest bowiem w tej sytuacji niejako zmuszony do wyrażenia zgody na wysyłkę informacji handlowych, gdyż bez tej zgody nie dokona zamierzonej transakcji.

Nie można także formułować stwierdzeń niejednoznacznych, ogólnych. Zgoda musi mieć charakter wyraźny, a jej wszystkie aspekty muszą być jasne dla użytkownika w momencie jej wyrażania.

Czasem spotyka się także sytuacje, gdy zapytanie o zgodę na przesyłanie informacji handlowych drogą elektroniczną znajduje się w e-mailu, który zawiera już pewne materiały informacyjne odnośnie danego produktu czy usługi. Już sam taki e-mail może być potraktowany wówczas jako SPAM, czyli niezamówiona informacja handlowa. Aby tak się nie stało, wiadomość z zapytaniem o zgodę powinna zawierać minimum koniecznych informacji ? dane przedsiębiorcy, informacja o wiadomości, którą zamierza przesłać, oraz wskazówki, jak można wyrazić zgodę na otrzymanie takiej wiadomości.

Należy mieć na uwadze, że niezgodne z prawem rozsyłanie niezamówionych informacji handlowych do osób fizycznych stanowi zarówno czyn nieuczciwej konkurencji, jak i wykroczenie. Na sprawcę takiego działania może zostać nałożony m.in. obowiązek naprawienia szkody, zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny bądź zapłaty grzywny. Ponadto, w pewnych sytuacjach, przedsiębiorca może zostać dodatkowo pociągnięty do odpowiedzialności związanej z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. W ewentualnym sporze ciężar dowodu spoczywa na wysyłającym ? to przedsiębiorca musi udowodnić, że uzyskał zgodę danego użytkownika na wysyłkę informacji handlowych.

Autorem artykułu jest Aleksandra Surowiecka, aplikant radcowski